محرمیت در معماری مساجد ایرانی

آنچه که در باب سلسه مراتب از دیدگاه علوم و معارف سنتی و ایرانی-اسلامی مطرح شد روشنگران میزان درک و شناخت انسان جامعه سنتی از مسئله سلسله مراتب در وجوه و جنبه های مختلف آن می باشد. این درک و شناخت نظری در جامعه سنتی رنگ تعیین به خود گرفته و تاثیرات قابل توجهی در حیطه مصنوعات بشری از جمله معماری و شهرسازی گذارده است.
از آنجا که صنع انسانی، عامل برقراری ارتباط انسان (عالم صغیر) با جهان هستی (عالم کبیر) است، لذا به عنوان واسطه ی تعامل دو عالم با سلسله مراتب متقن و استوار، مطرح می باشد و چنانچه همسو و متناجس با عالم پیرامون خود شود و به اعتباری از قوانین و اصول آن بهره مند گردد، می تواند جزئی از نظام هماهنگ واقع شده در آن باشد و به عنوان جزئی از این پیکره زنده عمل نماید.